dinsdag 17 oktober 2017

Nieuwe spelling

In Appendix 2 van Het Grote Wedstrijdtekstenboek kon je al lezen dat ik alle teksten heb aangepast aan de hedendaagse spelling, m.a.w. aan de officiële spelling, zoals die te vinden is in de laatste versie van het bekende Groene Boekje (of online op woordenlijst.org).

Sedert de spellinghervorming van 1995 is er één officiële spelling voor het Nederlands; vóór die tijd kon je kiezen uit de voorkeurspelling en de zogenaamde progressieve spelling. Het belangrijkste verschil tussen beide spellingen zat in het gebruik van de letters c en k. Zo mocht je volgens de progressieve spelling ‘produkt’ en ‘aktiviteit’ schrijven; volgens de voorkeurspelling was het ‘product’ en ‘activiteit’.

Als we voor Het Grote Wedstrijdtekstenboek de oorspronkelijke teksten letterlijk zouden overnemen, dan zou het boek een allegaartje worden van verschillende spellingen. Dat is niet goed voor de wedstrijdtypist die de teksten wil gebruiken om zich voor te bereiden op toekomstige wedstrijden. Bij die toekomstige wedstrijden zal immers de hedendaagse spelling gebruikt worden, niet de verschillende spellingen die vóór 1995 in gebruik waren.

Bij het overtypen van een tekst maken heel wat wedstrijdtypisten gebruik van spellingcontrole, zodat ze de meeste typefouten kunnen vinden en herstellen. De spellingcontrole van een modern tekstverwerkingsprogramma maakt uiteraard gebruik van een woordenboek dat op de officiële spelling gebaseerd is. Daarom alleen al is het gewoon veel praktischer om alleen maar teksten over te typen die de hedendaagse spelling gebruiken.


De spellinghervorming van 1995 beperkte zich niet tot het wegwerken van de verschillen tussen de voorkeurspelling en de progressieve spelling; ook de regels voor de tussen-n, de tussen-s, het gebruik van het liggend streepje, het gebruik van hoofdletters en nog enkele andere zaken zijn toen aangepast.

Niet enkel het Nederlands, maar ook het Duits heeft een belangrijke spellinghervorming achter de rug. Ook de Duitse teksten die in Het Grote Wedstrijdtekstenboek zijn opgenomen, heb ik daarom aangepast. Het belangrijkste verschil is hier het gebruik van de Eszett (ß). Het aantal woorden waar de ß gebruikt wordt, is kleiner geworden; in heel wat woorden is de ß nu vervangen door ss. Voor ons alvast een voordeel, want de ß is een teken dat niet op een Belgisch azertyklavier of een Nederlands qwertyklavier staat.

Tot slot nog dit: je weet wellicht dat ik met Het Grote Wedstrijdtekstenboek twee grote doelstelling heb: (1) het ter beschikking stellen van oefenmateriaal voor wedstrijdtypisten, en (2) het aanleggen van een digitaal archief van teksten die op voorbije wedstrijden gebruikt zijn. Het weze duidelijk dat de aanpassing aan de nieuwe spelling voor doel 1 alvast een goede zaak is, maar wat met doelstelling 2? Is het daarvoor niet beter om de teksten in hun oorspronkelijke vorm te bewaren?

Ja, misschien wel. Maar geen nood. In mijn digitale archief bewaar ik ook de pdf-bestanden met de ingescande pagina’s. Die bestanden geven dus de oorspronkelijke wedstijdteksten weer, inclusief de oorspronkelijke spelling en eventuele typefouten of andere onvolkomenheden. Die oorspronkelijke pagina’s zul je echter niet in het boek terugvinden. Maar wees blij, want het is lang niet altijd een pretje om die originele teksten over te typen. Sommige pagina’s zijn moeilijk leesbaar, zijn geperforeerd waardoor hier en daar een letter is weggevallen, vertonen duidelijke sporen van roestige paperclips of nietjes, en ze vormen een allegaartje van verschillende lettertypes, spellingen en spatiëringen. Het Grote Wedstrijdtekstenboek daarentegen is een toonbeeld van uniformiteit: alle teksten in hetzelfde lettertype, in de (nieuwe) officiële spelling, en consequent gespatieerd. Uit zo’n boek een tekst overtypen is een waar plezier!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten