De vierfasentrainingsmethode

Vanaf pagina 186 in Het Grote Wedstrijdtekstenboek Volume 1 lees je over de zogenaamde vierfasentrainingsmethode van Jaroslav Zaviačič. Deze tekst, die gebruikt werd bij het West-Vlaams Kampioenschap Dactylografie van 1983, beschrijft allerlei technieken die wedstrijdtypisten kunnen gebruiken om hun resultaten te verbeteren. De methode is vooral gericht op het trainen in groepsverband.



Ik herinner me nog heel goed dat we in de zomer van 1983 enkele oefeningen uit de methode gebruikten bij onze voorbereidingen op het WK van Luzern. In de week voor het WK kwamen we vrijwel dagelijks samen in de school in Ardooie om er niet alleen een snelheids- en een perfectieproef te typen, maar ook enkele van Zaviačičs speciale oefeningen te maken.

Bij een van de oefeningen moest je tijdens het typen luidop ‘fout’ roepen telkens wanneer je een fout maakte. Als je in dezelfde regel of in de daaropvolgende regel weer een fout maakte, dan moest je ‘begin’ roepen en de tekst van voor af aan opnieuw beginnen. Door telkens ‘fout’ te roepen moest je openlijk tegenover iedereen toegeven wanneer je een fout had gemaakt, en de anderen mochten zich door dat geroep niet laten afleiden, of ze maakten zelf ook een fout.

We moesten ook ‘droogtrainen’: met de vingers op het tafelblad typen in plaats van op het klavier. Dat is lastiger dan het lijkt omdat je geen feedback krijgt, maar gelukkig merkt niemand het wanneer je een fout maakt. Een andere oefening bestond erin om een tekst van achter naar voor te typen, een oefening die de meeste deelnemers veel moeite kostte, maar waarin een paar enkelingen toch bijzonder bedreven bleken.

Zaviačič ontwikkelde de vierfasenmethode in de jaren 70 bij het trainen van de Oostenrijkse ploeg voor het WK. Hoe de methode precies in elkaar zit en wat de vier fasen zijn, daarvoor verwijs ik uiteraard graag naar de tekst zelf. De wedstrijdtekst is een vrije vertaling van een artikel dat in 1979 in een Duits vaktijdschrift verscheen.

Wie al aan een Intersteno-congres heeft deelgenomen, zal Jaroslav Zaviačič beslist al eens ontmoet hebben. Met zijn grijze krulsnor is hij een opvallende verschijning. Zaviačič is afkomstig uit Tsjechië. In 1954 richtte hij er zijn school voor type-onderricht op. Dat zijn lesmethode bijzonder succesvol is, kun je zien aan de resultaten van de Tsjechische deelnemers op het WK, die telkens weer erg hoge toppen scoren. Van 2005 tot 2007 (toen het WK in de Tsjechische hoofdstad Praag plaatsvond) was hij voorzitter van Intersteno; daarna bleef hij tot 2013 ondervoorzitter van de vereniging.